Urumkuş I.in yaklaşık 500 m. kadar kuzey batısında dağın eteğindeki geniş kayalıktır. Urumkuş I. ile Urumkuş II. kayalıkları arası tarıma elverişli arazi, tarla olarak kullanılmaktadır. Kayalığın üstü düz olup, M.Ö. I.bin Hitit veya Frig dönemine ait yerleşim yeri ve kutsal alan olarak kullanıldığına dair izler kayaya oyulmuş temel yerleri, kaya sunakları, kurban havuzları ve su havuzcukları (kaklıklar) vardır. Kayalık batı yönde dağla birleşmekte olup, öbür üç yönde sarptır ve özellikle en sarp olan doğu ve güneydoğu yönde kaya yüzeyi oyulup, tekne mezar ve mezar odaları açılmıştır. Bu mezarlar Bizans dönemine aittir Çoğu basit üstü kemer biçimi açılmış teknelerden, üçü odalardan oluşmuştur. Odaların birinde ön yüzü düzgünleştirilmiş ve ortada bir kapı açılmış üstüne bir kemer kabartması konulmuştur. Her iki yana da kapı ile aynı özellikte çerçeve yapılmıştır. Üst kesim basık kemerli olarak düzleştirilmiş ortadan diş dizisiyle ikiye ayrılmış ve üste bir satır yazı yazılmış, üstüne kalkan yapılmış olup, altta ise kalkan kabartma üstüne kıvrım kabartma yapılmıştır. Yüzeyi kavlamış, yan kesimi kırılmıştır. İçi ise üç yanda kemerli tekne mezar biçiminde yapılmıştır Teknelerin ön duvarları kırıktır. Öteki iki oda girişi daha basit olup, gelişigüzel yapılmış kemer içinde dörtgen açıklıdır Kapılar yüksekte kaldığı için, basit oyulmuş basamaklarla çıkılır. İçlerinde yine üç yönde tekne mezar vardır.
Doğal çatlamalar nedeniyle büyük bloklar halinde kopmalar olmakta, yüzeyler zamanla kavlamaktadır. İnsan etkileriyle de çok tahrip olmuş durumdadır.
Hitit veya Frig ile Bizans dönemlerinde kullanılmıştır. Bizans döneminde mezarlık, Hitit veya Frig döneminde de yerleşim yeri ve kutsal alan olmuştur. Özellikle Bizans döneminde mezar yeri olarak seçilmiş olması, Urumkuş I’deki Bizans yerleşimine ait olabileceğini göstermektedir.

Resimler